Bilim adamları; antik bir süpernovanın Dünya’ya saçılarak, gezegendeki hayatın büyük bir bölümünün son bulmasına neden olduğunu düşünmeye başladı. Illinois Üniversitesi’ndeki araştırma görevlilerine göre, Dünya’dan 65 ışık yılı uzaklıktaki bir süpernova, 359 milyon yıl önce Geç Devoniyen döneminde, büyük bir katliama yol açtı.
Dünya’daki yaşamın çoğunun okyanuslarda olduğu Geç Devoniyen döneminde (Dünya tarihindeki en büyük yok oluşlardan biri), Dünya’nın ekosistemine ciddi hasar bıraktı. Ancak, bu yok oluşun sebebi bir türlü açığa çıkmadı.
Bu olaya bir açıklık getirmek için konu üzerinde çalışan ekip, eski bitki sporları barındıran taşları inceledi. Bu sporlarda, ultraviyole ışınları nedeniyle oluşmuş güneş yanıkları tespit edildi. Bu yanıkların, atmosferdeki uzun süreli ozon eksikliğinden kaynaklanmış olma ihtimali yüksek.
“Volkan aktiviteleri ve küresel ısınma gibi dünyasal felaketler de ozon tabakasını yok edebilir. Ancak söz konusu zaman aralığında, bu iki olaya ilişkin yeteri kadar kanıt bulunamamaktadır.
Biz ise, 65 milyon yıl civarı uzaklıkta yaşanan bir ya da daha fazla süpernova patlamasının uzun süreli ozon kaybına sebep olabileceğini ileri sürüyoruz.” Astronomi-Fizik profesörü ve başyazar olan Brian Fields, düşüncelerini bu şekilde ifade etmiştir.
Bu patlamalar, gökleri aydınlatacak derecede görkemli ve korkunç olabilir!
Master öğrencisi ve yardımcı yazar Adrienne Ertel, “Karşılaştırmak için, şu an en yakınımızdaki süpernova tehditlerinden birini oluşturan Betelguese yıldızını ele alalım. Bu yıldız, Dünya’dan 600 ışık yılı uzakta ve 25 ışık yılı olan öldürme mesafesinin de oldukça dışında” diye ekliyor.
Ekip, ozonun azalmasına sebep olabilecek meteor etkileri ve gama ışını patlamaları gibi diğer faktörleri de inceledi ancak bütün bunların uzun vadede bir ozon kaybına sebep olmayacağına kanaat getirdiler.
Ekip, bu konudaki şüphelerini doğrulayabilmek adına, Geç Devoniyen periyoduna dayanan iki plütonyum izotopunu arıyor. Bulunması açık delil niteliğinde olacak bu izotoplar, Dünya’ya sadece kozmik patlamalarla gelebilir.
Fields, “Yaptığımız çalışmanın ortaya koyduğu en önemli mesaj, evrende yalnız olmadığımızdır” diyor. “Daha büyük bir sistemin vatandaşlarıyız, ve bu sistem hayatımıza müdahale edebiliyor. Çoğunlukla belli belirsiz bir müdahale, bazense gaddarca.”
Mustafa Berkay Boz