Türünün en büyük çalışmalarından birinde, bilim insanları büyüleyici bir keşif yaptı. Çalışmada insanların yaklaşık olarak yüzde 40’ ının ilk dönem anılarıyla ilgili tamamıyla kurgusal bir hafızası olduğu ortaya çıktı.
Bilim insanları araştırma için 6 bin 641 kişiyi teste tabii tuttu. Testte kişilere sahip oldukları en eski anıların hangi döneme ait olduğu soruldu.
Katılımcılardan 2 bin 487 kişi yani yüzde 38,6’ lık bölümünün anıları 2 yaşından öncesine uzanıyor. Bu kişilerden 893 tanesi ilk anılarının 1 yaşına kadar uzandığını belirtti. Birçok insan yaklaşık olarak 3 ile 3.5 yaşından önce sözlü olarak erişebilecekleri anılara sahip değil.
Beyin bu yaştan önceki bilgileri saklamakta aciz görünüyor. Hafızanın güvenilmezliği artık tüm çevreler tarafından kabul ediliyor. Bu nedenle birçok kişinin 2 yalında bir anıyı hatırladığını iddia etmesinin sebebi hafızanın bizi yanıltıyor olması olabilir.
Araştırmacılar birçok kişinin anıların depolandığı dönemden daha eski bir zamana ait uzun süreli anılara sahip oldukları iddiasının nedenini araştırmak istedi. Anketin bir bölümünden katılımcılardan hafızanın açıklanması istendi.
Ekip tarafından katılımcıların kullandığı dil, hafızanın içeriği ve tarif edilen hafızanın doğası tespit edilerek bu anketi dolduran kişinin yaşı analiz edildi.
Bu analizlerde bir kişinin yaşlandıkça ilk dönem anılarıyla ilgili bir hatırayı bildirmelerinin arttığı görüldü. Bazı kişilerde anılar resimlerden, kişilerin anlattıklarından ve o dönemde çocuklukla ilgili diğer kişilerin anılarından derlenirken, bazı kişilerin anıları tamamıyla uydurmaydı.
Beyin anıları kendisine göre üretebiliyor. Beynin oluşturduğu bu sahte anıların kişinin hayat hikayesini anlamaya olan ihtiyacından kaynaklandığı düşünülüyor. Olumlu ve tutarlı bir öz anlatı, pozitif bir benlik imajı gelişmiş bir yaşam kalitesi ile bağdaşabilir.
Bu yüzden belki de en erken yıllarımızdan gelen anılarda boşlukları bilinçsizce doldurmak, bunun sağlanmasına yardımcı olabilir. Araştırmacıların bir sonraki hedefi ise beynin hafızanın ne kadarını değiştirdiği yönünde.
Makale Psychological Science dergisinde yayınlandı.
