Bilim İnsanları, Mars Göktaşında İlk Defa Azot Fiksasyonu Keşfetti. Azot bilindik tüm canlı çeşitleri için önemlidir. Bu keşfin birkaç biyolojik birim tarafından geliştirildiği hususunda aktif bir kanıt olmasa da bir zamanlar Mars’ın, mavi gezegen gibi ıslak, zengin ve yaşamak için harika bir yer olabilme ihtimali olası gözüküyor.
Tokyo Teknoloji Enstitüsü’nden kimyager Atsuko Kobayashi “Güneş sistemi tarihinin erken döneminde Mars karbon yönünden zengin göktaşları, kuyruklu yıldızlar ve toz parçacıkları gibi bir miktar önemli organik maddeyle yıkanmış gibiydi.” Açıklamalarında bulundu.
“Bunların birkaçı tuzlu suda çözünerek karbonatların içerisinde sıkışıp kalmış olabilir.”
İlginizi çekebilir: Öğrencilerin Mikro Yerçekiminde Azot Fiksasyonu Araştırması
Peki Bunlar Nasıl Ortaya Çıktı?
Azot taşıyan bu organiklerin nasıl ortaya çıktığını söylemek zor ancak açıklama bir kenara, sonuçlar Mars’ın bir zamanlar dünya gibi, şimdikine kıyasla yaşamaya daha elverişli ve kendi azot döngüsüne sahip olduğunu gösteriyor. “Kökeni ne olursa olsun, Mars’ın erken/orta dönemlerindeki organik ve azaltılmış azotun varlığı Mars azot döngüsünün önemini işaret ediyor.”
İlginizi çekebilir: Bir Entomolog Mars’ta Devasa Böceklerin Olduğunu İddia Ediyor!
Söz konusu göktaşı muhtemelen başka bir meteor darbesiyle 16 milyon yıl önce Mars’tan infilak etti.
ALH84001 adlı göktaşı 1984 yılında Antartika’nın Allan Hills bölgesinde bulundu ve bilim dünyasında oldukça ses getirdi. Bu meteor yaklaşık 4 milyar yıl önce Mars’taki tuzlu bir sıvıdan gelmiş gözüküyor ve turuncu renkte karbonat maddeleri içeriyor.
Yıllar içinde bazı bilim adamları bu kaya parçasında bakteriye benzer mikrobik fosiller bulduklarını iddia etti ancak varlıklarına açıklama getirebilecek başka biyolojik olmayan izahlar da bulunuyor. Mars göktaşları Kızıl Gezegen’in tarihi hakkında elimizde olan en iyi ipuçlarıdır. Ancak bu taşların Dünya’ya düşmesinden bu yana ne kadarının gerçekten Marslı olduğu hala bilinmiyor.
Bölgesel kirlenme geçmişte ciddi bir sorundu. Fakat şimdilerde araştırmacılar yeni teknikler ve sanat teknolojisinin konumu vasıtasıyla, tespit edilmiş azot bazlı organiklerin “yüksek oranda Mars kökenli” olduğundan emin gözüküyor. Volkanik kayaların yakınlarındaki örneklerde azot bulunamadı. Bu sonuçla birlikte, sözü edilen organik moleküllerin yalnız göktaşındaki karbonatlarda olabileceği öne sürüldü.
NASA ’nın Curiosity Rover adlı keşif aracı Mars’ın kendisinde azot yapıları ve birkaç organik bileşen tespit etse de bu teknikleri bunca uzak mesafeden yürütmek ve teyit etmek oldukça zor. Dünya’da, doğru noktalarda ve doğru yöntemlerle testler yaptığımızdan emin olduğumuz sürece daha dikkatli olabiliriz
Çalışmanın yazarları şunları söyledi:
“Çift taraflı gümüş yapışkan bantlar kullanılarak ALH 84001 isimli göktaşının bir kaya parçasından birkaç karbonat taneciği alındı. Bu tanecikler her karbonat zerresinin içini araştırmamıza olanak sağlıyor.”
Açıkçası bu dikkatli yürütme işlemi Mars Rover’ın yapabileceği bir şey değil. Bu sebeple ALH 84001 gibi göktaşları ileri zamanlarda bilim insanlarına bu gezegenin tarihi hakkında önemli araştırmalar sağlayabilir ve olası bir yaşamın olup olmadığı oraya gitmeye gerek kalmaksızın tespit edilebilir.
Yasin Osman Kara
