Yeni yapılan bir çalışma; okul öncesi çocukların, ekran başında geçirdikleri süre ile beyin yapılarında görülen farklılıkların arasındaki ilişkiyi konu almıştır. JAMA Pediatri ‘de yayınlanan araştırma; ekran ile daha fazla süre geçiren çocukların, beyinlerinin dil ve okuryazarlık becerilerini destekleyen kısımlarındaki yapısal bütünlüğünün daha düşük olduğunu göstermektedir.
Bu beceriler arasında, zihinsel kontrol ve öz düzenleme becerilerini içeren; imgeleme ve yürütme işlevi bulunmaktadır. Bu çocuklar aynı zamanda dil ve okuryazarlık konusunda daha düşük puanlara sahiptir.

Cincinnati Çocuk Hastanesi Tıp Merkezi çalışması, çocukların ekran başında geçirdikleri süreleri Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) önerileri açısından değerlendirdi.
AAP önerileri sadece ekran önünde harcanan zamanı değil; aynı zamanda taşınabilir cihazlar dahil olmak üzere ekranlara erişim, içerik ve bu esnada kiminle birlikte oldukları, nasıl etkileşimde bulunduklarını dikkate aldı.
Cincinnati Çocuk Okuma ve Yazma Keşif Merkezi’nin direktörü ve çalışmanın baş yazarı, John Hutton;” Bu çalışma; erken çocukluk döneminde; ekran tabanlı medya kullanımının, yapısal değişikliklere neden olup olmadığını veya uzun vadeli nörogelişimsel riskleri getirip getirmediğini henüz belirleyemese de; bu bulgular, ekran kullanım süresinin ne anlama geldiğini ve ekran kullanım süresine nasıl uygun sınırlar getirileceğini anlamak için daha fazla çalışmayı gerekli kılıyor.” demiştir.
AAP önerileri arasında;
- 18 aydan küçük çocuklar için görüntülü sohbetten başka ekran medyası kullanmaktan kaçının. 18 ila 24 aylık çocuklarına dijital medyayı tanıtmak isteyen ebeveynler, yüksek kaliteli programları seçmeli ve gördüklerini anlamalarına yardımcı olmak için çocukları ile birlikte izlemelidir.
- 2 ila 5 yaş arası çocuklar için, ekran kullanımını, yüksek kaliteli programlar ile günde 1 saat olacak şekilde sınırlayın. Ebeveynler, gördüklerini anlamalarına ve çevrelerindeki dünyaya uygulamalarına yardımcı olmaları için medyayı çocuklarla birlikte incelemelidir.
- Akşam yemeği ve araba kullanma gibi medyasız zamanlar geçirin ayrıca
yatak odaları gibi medyaya yer olmayan yerler belirleyin.
Hutton’un çalışması, yaşları 3-5 arasında değişen 47 sağlıklı çocuğu (27 kız ve 20 erkek) ve ebeveynlerini içermektedir. Çocuklar standart bilişsel testleri tamamladıktan sonra beyindeki beyaz madde bütünlüğünün tahminini sağlayan difüzyon tensörü MRG ile süreci tamamladı.
Araştırmacılar, ebeveynlere 15 maddelik bir tarama aracı olan ve AAP ekran tabanlı medya önerilerini yansıtan ScreenQ testini uyguladı. Daha sonra ScreenQ puanlarını; yaş, cinsiyet ve hanehalkı gelirini kontrol eden bilişsel test puanları ve MRG ölçümleriyle istatistiksel olarak ilişkilendirdi.

Anahtar bulgular arasında;
- Daha yüksek ScreenQ puanı; düşük ifade dili, nesneleri hızlı bir şekilde isimlendirme yeteneği (işlem hızı) ve yeni okuryazarlık becerileri ile anlamlı bir şekilde ilişkiliydi.
- Aynı şekilde daha yüksek ScreenQ puanı alan kişilerin beyinlerinde, yürütme işlevini ve diğer okuryazarlık becerilerini içeren bölümlerin organizasyonunu ve miyelinasyonunu etkileyen düşük beyaz madde bütünlüğü bulundu.
Hutton, “Daha genç yaşlarda, ekran tabanlı medya kullanımı; ev, çocuk bakımı ve okul ortamlarında gün geçtikçe artmakta ve yaygınlığını korumaktadır.
Bu bulgulara göre özellikle erken çocukluk döneminde sık karşılaştığımız ekran kullanımının, çocukların dinamik beyin gelişimi aşamaları üzerindeki etkilerini anlama ihtiyacı doğmaktadır.
Bu doğrultuda, ekran kullanımına izin veren kişiler, politikacılar ve ebeveynler sağlıklı sınırlar koyabilirler. ” demektedir.
Çalışma, Cincinnati Çocuk Araştırmaları Vakfı’ndan bir Procter Scholar Ödülü ile finanse edilmiştir. Araştırmacılar, çalışma ile ilgili olarak herhangi bir çıkar çatışması ilişkisi olmadığını bildirmişlerdir.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Çocuk Gelişimi Nedir? Çocuğunuzun Gelişimi İçin Faydalı Bilgiler.
- Teknoloji bağımlılığı olan insanlar hakkında 7 Şaşırtıcı gerçek
- Telefon Kapalı Dahi Olsa Zihinsel Performansınızı Olumsuz Yönde Etkiliyor.
- Sosyal Medyanın Çocuklar Üzerindeki 4 Olumsuz Etkisi!
- Çocuklara Matematiği Sevdirmenin 3 Yolu!
Editör / Yazar: Tuğçe Çamlıca