İster arkadaşlarla barbeküde, ister en sevdiğin yemek masadayken, ister bayram yemeklerinde … Hepimizin bir oturuşta çokça yemek yediği zamanlar olmuştur.
Alınan fazla kalorilerin sağlığa olan etkilerine oldukça fazla araştırma yer verdi. Araştırma konularına vücuttaki yağ artışı, hormon bozukluğu ve iskelet –kas değişimleri de dahil edildi.
Yine de, bir defaya mahsus da olsa, fazla yemek yediğimiz zaman vücudumuzun bununla nasıl başa çıktığı ve bizim genel sağlığımız üzerinde ne gibi etkileri olduğu konusunda çok az bilgi sahibiydik ki son çalışmamızın amacı da bu bilgileri edinmekti.
İnsanlar, yemek süresi uzadığı zaman, daha fazla yeme kapasitesine sahip olur.
Örneğin , Massa kabilesi üyeleri, geleneksel kilo alma festivali Guru Walla’ da ellerinden geldiğince çok yemek yiyerek alabilecekleri en fazla kiloyu almaya çalışırlar.
Çok sayıda üye, sadece 2 ay içinde 11 kilo almış olur ve bu her gün için aşağı yukarı 8700 kalori eder. Bu rakam yetişkinler için tavsiye edilen rakamın 3 katından daha fazladır.
Aslında bu çok uç bir örnek ama gösterdiği şey şudur; midemiz çok fazla yemeği kolayca kabul edebiliyor ki bu hiç iyi bir şey değil. 24 saat kadar kısa bir süre içinde bile fazla beslenmemiz sağlık açısından kan şekeri yükselmesi gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Son çalışmamızda, insanların doyduktan sonra daha ne kadar yiyebildiğini, yemekten sonraki saatlerde bunun insan vücudundaki ve metabolizmadaki etkilerini görmek ve ölçmek istedik.
Yaşları 22 ile 37 arasında olan, 14 erkekten oluşan bir grubu araştırmaya aldık. İlk deneyde yiyebildikleri kadar fazla pizza yemelerini söyledik ve yaklaşık 1500 kalorilik pizza yediler. Bu rakam büyük boy bir pizzanın sahip olduğu kalori değerinden daha az.
Normalin 2 katı fazla yemek
Başka bir gün, tek bir lokma bile yiyemeyecek kıvama gelene kadar pizza yemelerini istedik.
İlginç bir şekilde normalin 2 katı fazla yediler. Bu da yaklaşık 3000 kalori almaya denk geliyor. Hatta bazı bireylerin 4800 kalori alacak kadar yedikleri de görüldü.
Buradan çıkardığımız sonuç şuydu; kendimizi tok hissettiğimizde midemiz kapasitesinin sadece yarısı kadar dolu.
Vücudun bunlara nasıl reaksiyon verdiğini görmek için, yemekten sonraki 4 saat içinde düzenli aralıklar ile kan numuneleri alındı. İlginç bir şekilde, normalin 2 katı yiyen insanların kan şekeri seviyelerinde sadece küçük bir artış oldu.
Kan şekeri ve yağın normal seviyede kalması, kişinin metabolizmasının ne kadar sağlıklı olduğunu gösterir. Ayrıca tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar da dahil olmak üzere ileride bir hastalığın oluşup oluşmaması hakkında yakın tahmin verir.
Metabolizma, fiziksel olarak sağlıklı ve aktif kişilerde, çok fazla yemek yendikten sonra, yağ ve kan şekeri seviyesini kontrol edebilmek için normalden fazla çalışır.
Bağırsak ve pankreastan salınan insülin gibi hormonların, vücudun kan şekeri seviyesini düzenlemesi için yardımcı olduğunu biliyorduk. Yemekten sonra kişilerde kalp atış hızının yükselmesi de vücudun gerçekten işleri kontrol altında tutmak için çok çalıştığını doğruladı.
Ayrıca insanların belirli bir yiyeceği fazlaca yedikten sonra doyma durumuna, uyku durumuna, istekliliklerine bakarak nasıl hissettiklerini ölçtük.
Tatlı için genellikle midemizde yer vardır ancak katılımcılar 4 saat sonra bile en sevdikleri tatlıdan küçük bir parça almak istemediler ve oldukça uykulu enerjisizlerdi.
Çok fazla yemek sağlığımızı doğrudan olumsuz etkiler
Katılımcıların sadece yemekten sonraki 4 saatlerini ölçtük. Eğer 6 saat 8 saat gibi daha uzun periyotta ölçüm yapsaydık daha farklı şeyler görebilirdik, özellikle kan şekerinin yükselmesi hakkında.
Sonuç olarak araştırmamız bize şunu söyledi, 24 saatlik bir zaman diliminde çok fazla yemek sağlığımızı doğrudan olumsuz etkiler.
Bundan sonraki araştırmaların konusu ise birden fazla öğünde fazla yediğimizde vücudumuzun nasıl tepki verdiği olabilir.
Vücudumuzun yüksek kalorilerle nasıl başa çıktığını anlamak ,uzun vadede neyi yanlış yaptığımızı anlamamızı sağlayabilir. Sağlıklı insanlar, metabolik kontrollerinin devam etmesi için , böyle zamanlarda vücutlarına güvenirler, vücutlarının bu kalorilerle başa çıkabilmek için kalp atış hızını, insülini , bağırsak hormonlarını artırdığını bilirler.
Fakat bu fazla yeme durumu her öğünde tekrarlanırsa yüksek tansiyon, diyabet ve obezite sorunu ortaya çıkar ve vücut bunlara tepki veremez hale gelir.
Araştırmamıza başlamadan önce zaten vücudun fazla kalorilerle başa çıkmasını bekliyorduk. Burada gördüğümüz en önemli nokta bunu hemen yapmasıydı. Kan basıncını yükselterek kan şekerini hemen kontrol altına alma çabası olağanüstü kapasitesini gözler önüne serdi.
Tarih boyunca insanlık kıtlıklarla ve bolluklarla karşılaştı. Bu çalışma bunlara nasıl adapte olunduğu konusunda fikir verebilir.
Biz sağlıklı ve genç bireyler ile çalışmış olsak da bundan sonraki aşamalarda tip 2 diyabetli ve obez kişilerle çalışma gerçekleştirilip onların vücudunun nasıl reaksiyon verdiğine bakılabilir.
Öte yandan bazı zamanlar fazla yemek yemek normal karşılanabilir. Buradaki en önemli nokta uzun vadede düzenli olarak fazla yemek yemenin metabolizmamızı bozduğu ve sağlığımızı olumsuz etkilediğidir. Bunun nedeni düzenli olarak fazla kalori almak, metabolizmamızı yormak ve fazla kilo almaktır.
AaronHengist, PhDCandidate, DepartmentforHealth, University of Bath; James Betts, SeniorLecturer in Nutrition, MetabolismandStatistics, University of Bath, and Rob Edinburgh, PhDCandidate, Health, University of Bath.
Zehra ORUÇ
Bir yorum