Mutasyonlar, Genleri CRISPR Yöntemi ile Düzenlenen İkiz Bebeklerin Erken Ölebileceğini Gösteriyor.
He Jiankui Hong Kong’daki bir panel konuşması sırasında iki ikiz kız üzerinde gerçekleştirdiği gen düzenleme deneyleri hakkında Stanford ’dan Matthew Porteus’a konuşuyor.
[ilgili: ‘Dünyanın ilk genetik tasarımlı bebekleri doğdu’]
Geçtiğimiz Kasım ayında, Çinli bir bilim insanı olan He Jiankui, iki ikiz kızın onlar henüz embriyoyken genomlarını düzenlediğini iddia etti. İnsan embriyosu üzerinde gen düzenlenmesi, Amerika Birleşik Devletleri’nde yasalara aykırı, fakat Çin’de bu işlem spesifik olarak yasa dışı değil.
Buna karşın, DNA ’da meydana gelen herhangi bir değişim gelecek nesillere aktarılabileceğinden etik kaygılarla hareket ediliyor.
He, genetik değişikliklerin, ikiz kızların HIV virüsünden kaynaklı enfeksiyona karşı mücadele etmelerine yardımcı olmak için yapıldığını ifade ediyor. Lâkin bilim dünyası tarafından tasdik edilmemiş bu çaba, bazı istemsiz sonuçlar doğurabilir.
Fakat pazartesi günü yayınlanan yeni bir araştırmada, araştırmacılar He ’nin ikiz kızların genomlarına uyguladığı aynı tip mutasyona sahip insanların, mutasyonsuz insanlara nazaran da daha yüksek bir ölüm oranına sahip olabileceğini gösterdiklerini belirtiyorlar.
[ilgili: Çin’de bebeklerin genetiğini değiştiren ekibin faaliyetleri durduruldu]
Kaliforniya Berkeley Üniversitesi ’nde bir biyolog ve istatistikçi olarak görev yapan Rasmus Nielsen, “Belki de burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus tek bir mutasyonun birden fazla etkiye sebep olabileceği.” diyor ve ekliyor: “Ve insanlarda mutasyon oluştururken mutasyonun farklı çevresel koşullar altında olanaklar dahilindeki tüm farklı etkilerini göz önünde bulundurmak büyük önem arz ediyor.”.
Mutasyonun Gizemi
He, araştırmalarına in-vitro döllenme yoluyla hamileliği ümit eden HIV-pozitif heteroseksüel çiftler dahil etmişti. Sonrasında genom düzenleme teknolojisi CRISPR aracılığıyla embriyolardaki “CCR5” genini modifiye etti. Bu gen, HIV virüsünün insan hücrelerine nasıl giriş yaptığını kontrol ediyor. He’nin genom üzerindeki düzenlemesi, HIV virüsünün insan hücrelerine giriş yolunu ortadan kaldırdı.
Mutasyonun sonuçları bilinmiyor. Her ne kadar bu mutasyon Avrupalıları HIV virüsüne karşı korusa da; örneğin, mutasyona sahip olan kişilerin Batı Nil virüsü kapması ve gribe yakalanıp ölmesi de daha muhtemel hale geliyor. Diğer bir mesele ise gen düzenlemesinin ne ölçüde doğru gerçekleştiği.
[ilgili: Genetiği değiştirilmiş bebeklerin doktoru için tutuklama]
Gerçekleştirilen gen düzenlemesi işlemini takiben yapılan testler uygulanan teknolojinin ikiz kızlardan birinde genin her iki kopyasını da düzenlediğini fakat diğer kızda yalnız bir gen kopyası düzenlediğini göstermiştir. He’nin basına gönderdiği materyalleri inceleyen araştırmacılar, özellikle yalnız bir düzenlenmiş gen kopyasına sahip kızla ilgili endişe duyuyorlar.
Daha Yüksek Ölüm Oranı
Nielsen ve bilim insanlarından oluşan ekip bu son çalışmada “CCR5” geninin her iki kopyasının da zararlı olabileceğini beklediler. Bu, araştırmacıları bir “sağlık bilgi veri tabanı”olan “UK (Birleşik Krallık) BioBank” üzerindeki 400.000’den fazla insanın verisini değerlendirmek üzere harekete geçirdi. Araştırmacılar özellikle “CCR5” gen mutasyonuna sahip insanları ve ölüm kaydı bilgilerini incelediler.
Nielsen, ekibin gerçekleştirdikleri çalışmalar sonrasında mutasyonun iki kopyasına sahip kişilerin, mutasyonun bir kopyasını taşıyan ya da mutasyon taşımayan insanlara kıyasla daha yüksek veya daha düşük ölüm oranlarına sahip olup olmadıklarını belirlemekte başarılı olduklarını açıkladı.
[ilgili: Genetiği değiştirilmiş bebeklerin doktoru idam edilebilir]
Ekibin çalışması, pazartesi günü “Nature Medicine” dergisinde yayınlandığı üzere; mutasyonun iki kopyasına sahip kişilerin,mutasyonun bir kopyasını taşıyan ya da mutasyon taşımayan insanlara kıyasla %21 daha fazla ölüm oranına sahip olduğunu bildiriyor. Bulgular, genin iki kopyasına sahip kişilerde saptanan ortalama yaşam süresinin daha kısa olduğuna işaret ediyor.
[İlgili: Stephan Hawking; “Süper İnsanlar Irkımızın Sonunu Getirecek”]
Nielsen’e göre bulgular, embriyonik genomları düzenlemenin mevcut olarak risk teşkil ettiğinin altını çiziyor. Nielsen, “İlgili riskler göz önüne alındığında mevcut teknolojiyi kullanarak insanlardagerm hattı seviyesindeuygun ve sağlıklı bir gen düzenlemesi çalışması gerçekleştirildiğini düşünemiyorum.” diyor.
Yazar: Özgür ÜLKER
Bir yorum