Acıların çocuğunu oynayanlar, müzmin mağdurlar, çenesi düşükler, sürekli şikayet edenler ve daha birçoğu… Hayat enerjinizi bir hayli düşüren bu tip insanlara verilen, pek de bilimsel olmayan bir isim var: “Duygusal Vampirler”
Kaliforniya Üniversitesi klinik psikiyatri profesörü Judith Orloff, Psychology Today’e yazdığı yazıda bu kişilerden şöyle bahsediyor:
Bir doktor olarak, hastalarımın enerjilerini en fazla tüketen meselenin “insan ilişkileri” olduğunu keşfettim. Bazı ilişkiler mod yükseltici ve gerçekten de pozitif. Bazı ilişkiler ise iyimserliği ve huzuru sizden emecek cinsten. İyi duygularınızı sömüren bu “sömürgen” insanlara ben,“duygusal vampirler” diyorum.
Bu kişiler sizin fiziksel enerjinizi tüketmekten daha fazlasını yaparlar. En kötü huyluları, sizin değersiz ve sevimsiz olduğunuza sizi inandırabilirler. En kötülerinin dışında kalan diğerleri ise size küçük darbelerle zarar vererek sizin kötü hisssetmenize sebep olurlar.
- “Hayatım sanki biraz kilo almışsın”
- “Sen de amma hassassın!”
Tıpkı bu cümlelerde olduğu gibi sizin özsaygınızı sarsarak, sizi teşvik etmek yerine, doğru olandan daha çok uzaklaştırırlar.
Duygusal Bir Vampirle Karşılaştığınızın 5 İşareti
- Göz kapaklarınız ağırlaşır, uykulu bir hale bürünürsünüz
- Ruhsal durumunuz tepetaklak olur
- Yoğun karbonhidrat ya da abur cubur tıkınmak istersiniz
- Huzursuz, depresif ya da negatif duygular hissedersiniz
- Tükendiğinizi hissedersiniz
Enerjinizi korumak için bu tip sömürgen insanlara karşı mücadele etmeniz çok önemlidir. Aşağıdaki stratejiler, hayatınıza konuşlanmış bir duygusal vampiri tanıyabilmenize ve onunla savaşabilmenize yardımcı olabilir.
5 TÜR DUYGUSAL VAMPİR
1. Narsistler
İlkeleri “önce ben” olan narsistler için her şey onlarla ilgilidir. Bu kişiler, kendileriyle ilgili görkemli bir kibre, her şeyi kendine hak görme bencilliğine ve beğenilme arzusuna sahiptirler.
İlgili: Narsistlik nedir? 9 Adımda Narsist Olmaktan Kurtulun!
Narsistler tehlikelidirler zira empati duygusundan yoksundurlar ve koşulsuz sevgi konusunda sınırlı bir kapasiteye sahiptirler. İşleri onların metodlarıyla yapmazsanız itici, cezalandırıcı ya da kırıcı olabilirler.
İlgili: Narsizm ‘in 4 Tehlikeli Alt Türleri
Kendinizi Koruma Yolları:
Bu kişilere karşı beklentilerinizi gerçekçi tutun. Narsistler duygusal olarak sınırlı insanlardır. Böyle bir kişiye aşık olmamaya çalışmalısınız. Aşık olduysanız, onlardan bencil olmamalarını ya da koşulsuz sevmelerini beklememeniz gerekir.
Özsaygınızı onlar üzerinden inşaa etmeyin ve en derin duygularınızı onlara açmaktan imtina edin. Acı gerçek şu ki onlarla sağlıklı bir iletişim kurmak için eyleminizin onların faydasına olduğunu göstermeniz gerekmektedir.
Her ne kadar bu meşakkatli ego okşamayla uğraşmamak daha iyi olsa da ilişki kaçınılmazsa bu yaklaşım işe yarayacaktır.
2. Müzmin Mağdurlar
Bu vampirler sizi fakir edebiyatıyla rahatsız ederler. Bütün dünya onlara karşıdır ve bundan dolayı da mutsuzdurlar. Problemlerine karşı çözüm önerdiğinizde “Haklısın ama…” tarzı karşılıklar verirler. Sonuç olarak bu tür insanlarla aranıza mesafe koyabilir ya da onlardan iradenizle kaçınabilirsiniz. (Müzmin kelime anlamı olarak: Uzun süreli olan, ne kadar süreceği belli olmayan. Kronik)
Kendinizi Koruma Yolları:
Nazik olun fakat sınırlarınızı da keskin bir biçimde belirleyin. Arkadaşınızı veya akrabanızı kısa bir süre dinleyin ama sonra “Seni seviyorum ama çözümleri tartışmak istemediğiniz sürece sadece birkaç dakika dinleyebilirim” deyin. İş arkadaşınıza, “İşlerin yürümesi için iyi düşüncelerime devam edeceğim” diyerek duygularınızı paylaşın.
Ardından, “Umarım anlarsınız, ancak işimi bitirme aşamasındayım ve işe dönmek zorundayım” diye ekleyin. Kollarınızı kavuşturmak, göz kontağınızı kesmek gibi beden dili hareketleriyle “Bu iyi bir zaman değil” mesajını sağlıklı sınırı çekmek adına kullanabilirsiniz.
3. Kontrol Manyakları
Bu insanlar saplantı derecesinde sizi kontrol etmeye, nasıl olmanız ve nasıl hissetmeniz gerektiğini size dikte etmeye çalışırlar.
Her şey hakkında bir fikirleri vardır. Kendi kural kitaplarına uymayan bir durumla karşılaştıklarında sizin duygularınızı alaşağı ederek sizi kontrol altına almaya çalışırlar. Cümlelerine genellikle “Senin ihtiyacın olan ne biliyor musun..” diyerek başlayıp devam ederler. Günün sonunda baskılanmış, denetim altına alınmış ve itibarsız hissedersiniz.
Kendinizi Koruma Yolları:
Bir kontrol manyağına karşı başarılı olmanın sırrı onu kontrol etmeye çalışmamaktan geçer. Doğru bir biçimde iddialı olmaya çalışın fakat asla onlara ne yapması gerektiğini söylemeyin.
“Tavsiyenize değer veriyorum, ancak gerçekten bu konuda çalışmam gerekiyor” diyebilirsiniz. Kendinize güvenin ve mağduru oynamayın.
4. Çenesi Düşükler
Bu kişiler sizin duygularınızla ilgilenmezler. Sadece kendileriyle ilgilenirler. Bir kelime söyleyebilmek için bir an kovalarsınız fakat o an gelmek bilmez. Ya da size fiziksel olarak o kadar yaklaşırlar ki nefeslerini ensenizde hissedersiniz.
Geriye çekilirsiniz fakat onlar daha da yaklaşırlar. Sizi anlamak için değil, kendisi bir şeyler anlatmak için dinlerler. Yani konuşmanızı bitirmeniz için adeta saniye sayarlar.
Kendinizi Koruma Yolları:
Bu kişiler sözel olmayan ipuçlarına, jest ve mimiklere, cevap vermezler. Onlardan daha yüksek perdeden konuşmanız ve olabildiğince keskin bir şekilde onların sözünü kesmeniz gerekir.
Birkaç dakika dinledikten sonra “Araya girmekten nefret ediyorum ama diğer insanlarla konuşmalıyım / randevuya yetişmeliyim/tuvalete gitmeliyim” deyin. (“Sessiz ol, beni deli ediyorsun!” demekten çok daha yapıcı bir taktiktir.)
Bu kişi bir aile üyesiyse kibarca “Konuşmama izin verirsen sohbete dahil olmayı çok isterim” deyin. Bunu doğal ve yargısız bir şekilde söylerseniz daha etkili olacaktır.
5. Acıların Çocuğunu Oynayanlar
Bu türden kişilerin, olayları olağanüstü bir şekilde ajite etme yetenekleri vardır. Hastam Sarah, işe sürekli geç kalan yeni bir çalışanı işe aldığında bezdiğini söyledi. Çalışan ilk hafta grip olmuş ve “neredeyse ölecektim” demiş. Sonraki hafta arabası çekilmiş. Üstelik ikinci kez! Bu çalışan, ofisi her terkettiğinde Sarah kendisini yorgun ve kullanılmış hissettiğini söyledi.
Kendinizi Koruma Yolları:
Bir acıların çocuğu sakinlikten beslenemez. Bu yüzden sakin olun ve birkaç defa derin nefes alın. Bu sizin yapmacık tavırlar takınmamanıza yardımcı olacaktır. Bu kişilere karşı da,müzmin mağdurlara karşı yaptığınız gibi nazik ama keskin sınırlar belirleyin. Mesela verdiğim örnekte “İşinizi sürdürmek için zamanında burada olmalısınız.
Tüm aksilikleriniz için üzgünüm ama iş önce gelir”diyebilirsiniz. İlişkilerinizi geliştirmek ve enerji seviyenizi artırmak için, size enerji veren ve sizi sömüren kişilerinlistesini çıkarmanızı öneririm. Sevgi dolu, insanları besleyen kişilerle daha çok zaman harcamaya çalışın; sizi tüketenlerle değil… Bu, yaşam kalitenizi artıracaktır.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Bipolar Bozukluk nedir? Bipolar Bozukluk Belirtileri Tanı ve Tedavisi
- İnsanlar Neden Yalan Söyler? Yalan Söylemenin 12 Temel Nedeni
- Psikologlar insanların özçekimleri hakkında ne düşünüyor?
- Panik Atak Belirtileri, Panik Atak Nasıl Meydana Gelir?
Çeviren: Muhammed Zeren
