Ayhan Mete GÜNAY
Benzeri görülmemiş bir ölçekte Ay Tozundan Oksijen Üretecek Yeni Bir Tesis Kuruldu. Başarılı olursa, insanlara gelecekteki Ay görevlerine yardımcı olacak.
Ay’ın atmosferi olmamasına rağmen, tümü ay yüzeyindeki tozlarla oksit şeklinde karışan oksijen yüklerine sahiptir.
Geçen yıl, bilim insanları Ay tozu (regolith) benzeri şeyden nasıl çıkarılacağı hakkında bir makale yayınladı; şimdi, ilk prototip oksijen tesisi bu çıkarmayı daha büyük ölçekte deneyecek.
Yayınlanan Makale: Bilim İnsanları Ay Tozundan Nasıl Oksijen Çıkarılacağını Buldular
Başarılı olursa, insanlara gelecekteki Ay görevlerine yardımcı olacak ve hatta uzun vadeli Ay bazlarını ve kolonilerini bile etkinleştirecek önemli kaynaklar sağlayabilir.
İskoçya’daki Glasgow Üniversitesi’nden kimyager Beth Lomax, “Kendi tesisimize sahip olmak, oksijen üretimine odaklanmamıza ve onu regolit benzerinden çıkarıldığı için bir kütle spektrometresi ile ölçmemize izin veriyor.” Dedi.
“Ay’da bulunan kaynaklardan oksijen alabilmek, hem nefes almak hem de yerel roket yakıtı üretiminde gelecekteki ay yerleşimcileri için son derece yararlı olacaktır.”
Regolitin yüzde 40 ila 45’i oksijen
Avrupa Uzay Ajansı’nın Hollanda’daki Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi’nde kurulan tesis, Lomax ve meslektaşları tarafından geliştirilen tekniği kullanacak.
Ay regolitinin gelen örneklerine dayanarak, oksijenin aslında bu malzemede gerçekten bol olduğunu biliyoruz. Regolitin yüzde 40 ila 45’i oksijendir.
Dünya üzerinde yapılan ve ay regoliti benzeri adı verilen ay regolitinin tam bir kopyasını kullanarak, oksijenin nasıl çıkarılacağını belirlemek için geçmişte girişimlerde bulunuldu.
Geçen yıl belirtildiği gibi, Lomax’ın ekibi erimiş tuz elektrolizi adı verilen bir teknik kullanarak tüm bunları değiştirdi.
İlk olarak, regolit örgü astarlı bir sepete yerleştirildi. Kalsiyum klorür – elektrolit – eklendi ve karışım, materyali eritmeyen bir sıcaklık olan yaklaşık 950 santigrat dereceye kadar ısıtıldı.
Ardından bir elektrik akımı uygulandı. Bu, oksijeni çıkarıyor ve tuzu kolayca çıkarılabileceği bir anoda taşıyor.
Bu, regolitten oksijenin yüzde 96’ya kadarını çıkarabilir; ek olarak, bu işlemden kalan malzeme metal alaşımlarının bir karışımıdır.
Ay’da çalışabilecek bir tesis geliştirmek
Avrupa Uzay Ajansı’ndan malzeme bilimcisi Alexandre Meurisse, “Bu, onlardan üretilebilecek en yararlı alaşımların neler olduğunu ve ne tür uygulamalara başvurabileceklerini görmek için başka bir yararlı araştırma hattıdır.” Dedi.
“Örneğin, doğrudan 3D yazdırılabilirler mi, yoksa rafine edilmeleri gerekir mi?
Metallerin kesin kombinasyonu, regolitin Ay’dan nereden alındığına bağlı olacaktır – önemli bölgesel farklılıklar olacaktır. ”
Tesisteki mevcut kurulum, oksijenin havalandırılan işe yaramaz bir yan ürün olduğu ticari deoksidasyon tesislerine dayanmaktadır.
Tabii ki nihai amaç, taklit değil, gerçek ay regoliti kullanarak Ay’ın kendisinde çalışabilecek bir tesis geliştirmektir.
ESA ‘daki Yapılar, Mekanizmalar ve Malzemeler Bölümü Başkanı Tommaso Ghidini, “ESA ve NASA bu sefer mürettebatlı görevlerle Ay’a geri dönüyor.” Dedi.
“Bu doğrultuda mühendislik yaklaşımımızı yerinde ay kaynaklarını sistematik olarak kullanmaya kaydırıyoruz. Ay’da ve belki de bir gün Mars’ta sürdürülebilir insan varlığına doğru çalışıyoruz.”
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Gezegenimizin Daimi Yoldaşı: AY Hakkında Genel Bilgiler
Ay Hakkında Birkaç Bilgi
Sahte Ay Tozundan Materyaller Üretildi
Dünya üzerindeki en eski materyal 7,5 milyar yıllık yıldız tozu bulundu
NASA, Bilim İnsanlarına Yakında Çözümleyecekleri Ay Toprağı Verecek
Çeviri: Ayhan Mete GÜNAY
Kaynak: https://www.sciencealert.com/a-new-facility-has-opened-to-make-breathable-air-out-of-moon-dust
1 Yorum