COVID-19 tüm dünyada patlak verdiğinden beri , popüler sağlık videoları, sosyal medya paylaşımları da hız kazandı. Hangi platformda olursa olsun bu paylaşım bombardımanının altında yatan ortak mesaj şu: Bazı gıda takviyeleri ve doğal ilaçlar bağışıklık sisteminizi yeni koronavirüsün neden olduğu enfeksiyona karşı güçlendirir.
İnternet gurularının bazıları mega C vitamini miktarının düşürülmesini önerirken, diğerleri eczane rafları boşalmadan çinko depolayın diyor. Kimileri colloidal gümüş suyunu överken, kimileri de çok miktarda sarımsağı suda kaynatıp aromasını bol suyla kafaya dikmenizi tavsiye ediyorlar.
Bu tür iddialar maalesef genellikle “gerçek olamayacak kadar iyi” kategorisine giriyor.
mmünologlar bu reçetelerin bağışıklık sisteminizin COVID-19 ile savaşmasına yardımcı olduğuna dair bir kanıt olmadığını söylüyor. Ayrıca kafanıza göre doğal tedavi planı yapmaya kalkmanızın size yaradan çok zarar verebileceği konusunda uyarıyorlar.
Ohio Nationwide Çocuk Hastanesi immünologlarından David Stukus, “Böyle spesifik tıbbi iddialarda bulunanların gerçek ve somut kanıtlar sunması gerekiyor” diyor.
“Bu iddialara itibar etmeden önce ne olduklarına dair araştırma yapmak çok önemli.” Yine Pittsburgh Üniversitesi bulaşıcı hastalıklar klinik şefi John Mellors; Şimdiye kadar yapılmış randomize klinik çalışmaların hiçbirinde vitaminlerin veya doğal ilaçların COVID-19’un tedavisinde veya önlenmesinde etkili olduğu sonucuna varılmadığını belirtiyor.
Yüksek Doz Vitamin
Bilimsel kanıt yetersizliği bile malesef bu “kendine has uzmanların” sazı ellerine almalarına engel olamadı. İnternette yüksek doz C vitamini , en çok bilinen koronavirüs takviyeleri listesinin başında geliyor – bu durum adeta YouTuberların pompaladığı bir çılgınlık halinde yayılıyor.
Kendine “MegaVitamin Adamı” diyen Andrew Saul, “Ekstra C vitamini bağışıklık sisteminin daha iyi çalışmasını sağlıyor” iddiasında bulunduğu videosunda C Vitamininin COVID-19’u savuşturduğuna ilişkin argümanını desteklemek için, “ Şimdiye kadar C Vitamininin iyileştirmeyeceği bir virüse rastlamadım” diyen bir doktoru refere etti. (Saul’un videosu o zamandan beri YouTube’dan kaldırıldı.)
Saul gibilerin bu kadar kendinden emin konuşmasının bir nedeni iddialarının çok azda olsa gerçeklik payı taşıması. Örneğin, Çin merkezli bir klinik çalışma, günde 24 grama kadar yüksek dozda C vitamininin COVID-19 ile ilişkili pnömoniyi çözmeye yardımcı olup olmadığını araştırıyor. Klinik çalışma ile ilgili sonuç Eylül ayının sonunda açıklanacak.
Şüphesiz zatürre gibi hastalıkları tedavi etmek için vitamin kullanmak ile COVID-19 dan korunmak için vitamin kullanmak arasında fark var. Girişimci Skutus gıda ve vitamin takviyeleri değerlendirmesinde “küçük yararlı bilgiler derlenip onlardan çıkartılmaması gereken anlamlar çıkartılıyor. Gerçek hayatta bağlanmayan bir çok nokta birbirine bağlantılanıyor. ”diyerek yapılanı açıklamaya çalışıyor.
Peki Ya Tükettiğimiz Besinler?
Bir diğer karışıklığa sebep olan faktör de, tükettiğimiz B6, C, D ve çinko içeren besinlerin bağışıklık sistemimizin güçlü bir temele dayanmasını sağladığına dair elimizde çok sayıda kanıt olması.
Narenciyeden elde edilen C vitamini, cilt hücrelerinizin bakteri ve virüsleri uzak tutmasına yardımcı olurken, bağışıklık hücreleriniz, zararlı mikropları öldürmek için vitamini cephane olarak kullanır.
Vücudunuz, bağışıklık sisteminiz patojenleri tümüyle yok edene kadar onları hapseden antikor denilen koruyucu proteinleri üretmek için et ve balıktan elde edilen B6 vitaminin kullanır. Bu arada sarımsak, bazı bağışıklık hücrelerini mikrobiyal istilacılarla savaşması için uyaran allisin adı verilen bir bileşik içerir.
Zaten güçlü bir temele oturmuş bağışıklık sisteminiz varken bunun üzerine “destekleyici kat çıkmak” bağışıklık sisteminizi daha ileri bir seviyeye getirmez. Başka bir deyişle, önerilen miktarlarda besin içeren dengeli bir beslenme alışkanlığınız varsa, normalden fazla ek dozlar almak büyük olasılıkla COVID-19 bağışıklığınızı artırmayacaktır. Mellors, “Azı iyidir, çoğu daha iyidir’ yaklaşımının çok basit bir yaklaşım” olduğunu söylüyor “Vitaminler, her zorlandığımız koşulda aşırı yüklemek için değiller”
Aslında, tam tersi ,doğal ilaçları çok kullanmak sizi daha da hasta edebilir. Yüksek doz C vitamini ishale ve mide rahatsızlığına neden olabilir ve böbrek taşı riskini artırır.
Yine yüksek dozlarda çinko almak zamanla kollarınızda veya bacaklarınızda uyuşukluğa yol açabilir. Ya da içtiğiniz kolloidal gümüş suyu vücudunuzda biriktiğinde kasılma nöbetleri ve böbrek hasarı gibi kalıcı zararlara neden olabilir. FDA geçtiğimiz günlerde birkaç şirketi kolloidal gümüşsuyunu koronavirüs ilacı olarak satmaktan vazgeçmeleri konusunda uyardı.
Tehlikeli sular
Onaylanmamış ya da kanıtlanmamış tedavileri deneyenler,kendileri kadar başkalarının sağlığını da tehlikeye sokabilir. Bunlara yönelik etkileyici konuşmalar dinleyenleri gıda takviyelerinin kendilerini virüse karşı koruduğuna dair yanlış inanışlara sürükleyebilir diyor. Stukus ki bu da insanların sosyal mesafeyi korumak ve güvenli alanlarda kalmak gibi kuralları ihlal etmelerine sebep olabilir.
Koronavirüse karşı en iyi savunma sisteminizi elbette seksi sosyal medya fenomenlerine borçlu değilsiniz. Düzenli ve kaliteli uyku, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi, genel olarak bağışıklık potansiyelinizi artırmanıza yardımcı olur.
Mellors insanların kendilerini korumak için daha fazla şey yapamamaktan dolayı hüsrana uğmalarını anladığını söylüyor. “Kaderini elinde tutmak istemek insanın doğasında var ve hiçbirşey yapamamak endişe veriyor”diyor. İdeal COVID-19 reçetesini şimdilik umutla beklememiz gerektiğini vurguluyor “Biyomedikal bilim bunu bulacak, sadece zamana ihtiyacı var”
