Ebola, HIV veya sıtma ilaçları koronavirüsü durdurabilir mi? Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), küresel klinik denemeler başlatıyor. Test edilecek ilaç tedavilerin bazıları, HIV, ebola ve sıtma gibi diğer hastalıklar için halihazırda kullanılan ilaçlardır. Piyasada bulunan dört ilacı veya bu ilaçların kombinasyonlarını test etmek için büyük çabaların başlayacağı yer Maryland’deki Johns Hopkins Üniversitesi.
18 Mart basın toplantısında DSÖ genel müdürü Tedros Adhanom Ghebreyesus söylediğine göre SOLIDARITY (dayanışma) olarak adlandırılacak bu deneme sürecinde katılımcı ülkeler şunlar; Arjantin, Kanada, Fransa, Bahreyn, İran, Norveç, Güney Afrika, İspanya, İsviçre ve Tayland.
Çalışmalar, bu tedavilerin mortalite oranlarını düşürüp düşüremeyeceğini veya yoğun bakım üniteleri gerektirme gibi olumsuz sonuçları azaltıp azaltamayacağını belirleyecek – bu da daha ciddi vakalar için hastane alanını boşaltabilir.
Ghebreyesus, “Farklı metodolojilerle yapılan çok sayıda küçük deneme, bize hangi tedavilerin hayat kurtarmaya yardımcı olduğuna dair ihtiyacımız olan açık ve güçlü kanıtları vermeyebilir bu nedenleDSÖ ve ortakları, bu test edilmemiş tedavilerin bazılarının birbiriyle karşılaştırıldığı birçok ülkede bir çalışma düzenliyorlar”dedi.
SOLIDARITY’nin, COVID-19’un yayılımıyla etkili bir şekilde mücadele etmek için gereken sağlam bir veri havuzu oluşturmak için tasarlandığını da sözlerine ekledi.
Denemede test edilen ilaçlar arasında, Redemsivir adlı bir anti-viral ilaç, HIV ilaçları Lopinavir ve Ritonavir’in bir kombinasyonu, ayrıca bir ilaç olan interferon beta ile aşılanmış Lopinavir ve Ritonavir’in bir kombinasyonu ile birlikte Klorokin adı verilen bir sıtma tedavisi bulunur. ABD Başkanı Donald Trump Perşembe günü sağlık görevlilerinin COVID-19’u tedavi etmek için Hidroksiklorokin adı verilen bir sıtma ilacı almaya çalıştıklarını açıkladı. FDA Komiseri StephenHahn da aynı basın toplantısında bu ilacın ülkedeki büyük bir klinik denemede kullanılacağını duyurdu. ABD şu anda SOLIDARITY davasının bir parçası değil.
Zaten onaylanmış ilaçlar neden koronavirüse karşı çalışabilir?
SOLIDARITY programı için kullanılan bazı ilaçlar, hayvan modellerinde Orta Doğu solunum sendromu (MERS) gibi diğer benzer koronavirüslere karşı kanıtlanmış etkinliği nedeniyle dikkatle seçildi, diyor Alberta Üniversitesi’nde tıbbi mikrobiyoloji ve immünoloji bölümünde virolog ve profesör Matthias Götte.
Götte ve meslektaşları, geçen ay COVID-19 ile ilgili araştırma yayınlayan Kanada’nın ilklerinden bazılarıydı. Ayrıca burada ebola ilacı Remdesivir’in yeni koronavirüse karşı neden etkili olabileceğini keşfettiler . Remdesivir, DSÖ tarafından düzenlenen klinik çalışmalarda test edilecek ilaçlardan biridir.
Remdesivir gibi tedaviler virüs içindeki bir enzimi bloke ederek çalışır. Bu enzim olmadan – Götte buna “küçük makine” der – virüs kopyalanamaz.
Kendisi ve ekibinin Ebola ile savaşmak için birkaç yıldır çalıştığı ilacın artık COVID-19’a karşı küresel mücadelede yardımcı olabileceğini söyledi.
Yeni Bir İlaç Uzun Sürer
DSÖ’nün, diğer hastalıklara karşı denemelerde daha önce kullanılmış olan ilaçları da incelemesinin nedeni, HIV ilaçlarında olduğu gibi yepyeni bir ilaç oluşturmanın uzun sürmesinden dolayıdır.
Bu ilaçların çoklu viral hastalıklara karşı etkili olması mümkündür, bu yüzden şimdi COVID-19‘a karşı test edilmektedir.
“Bu yüzden bilim adamları zaten test edilmiş ve virüslere karşı daha geniş bir faaliyet yelpazesi gösteren ilaçlara gitmemiz gerektiğini söylüyor” dedi.
“[Bunlar] tamamen onaylanmış ilaçlar, mevcut bir güvenlik profili var, ancak insanlarda koronavirüse karşı nasıl çalışacağı henüz bilinmiyor” dedi.
Denemeler küresel olarak devam ettikçe, virüs antiviral bir ilaca karşı direnç geliştirebileceğinden, birden fazla tedaviye ihtiyaç duyulmaktadır. Virüsün farklı yönlerini hedefleyen birden fazla ilaca ihtiyaç duyulacağını belirtti.
Şu anda artan endişeyle bile, bu çalışmaların etkili olması için standartların takip edilmesi ve standartlara uyması gerektiğini anlamak önemlidir, dedi Götte.
Remdesivir’i geliştiren biyoteknoloji şirketi GileadSciences, Nisan ayındaki denemelerden bazı sonuçlar alacak. “Bu denemeler altın standarttır… sabırlı olmalıyız ve sonuçları beklemeliyiz” dedi.
“İşler son derece hızlı hareket ediyor. Bu yüzden bu bir çaba, bu bir başlangıç ve şu anda test edilen ilaçların bazılarının bir etkisi olduğunu umuyoruz” dedi.
Çeviren: Berk Keskin / Kaynak: global news
