“Star Trek” dizisinin herhangi bir bölümünü izlediyseniz ışınlanma kavramına fazlasıyla aşinasınızdır. Bilim kurguda ışınlanma şu şekilde çalışır: İnsanlar bir platform üzerinde ayakta durur ve bir yerden başka bir yere ışınlanırlar.
Saniyeler içinde bir uzay gemisinden diğer uzay gemisine veya bir gezegenden diğerine milyonlarca kilometre (veya ışık yılı boyunca) seyahat edebilirler. “Star Trek” dizisinden bir örneğe aşağıdaki videoda bir göz atın:
Olabilecekleri bir hayal edin! Bu tür bir teknoloji ile New York’tan Los Angeles ’a bir saniyede veya Washington ’dan Pekin ’e bir buçuk saniyede yolculuk edebilirsiniz. Kelimenin tam anlamıyla seyahat etme, zaman ve mekan kavramlarımızda devrim yaratacak bir gelişme olurdu.
İlgili: Kuantum Nedir?
Ancak “Star Trek” sadece bir televizyon programı. Çok uzak mesafelere seyahat etmek istiyorsak, bir uçağa veya trene binmekten, arabanın direksiyonuna geçerek saatler hatta günler sonra oraya ulaşmaktan başka bir seçeneğimiz yok.
Evet kabul edelim ki yavaş, fakat hala eski günlerde bir sahilden diğer sahile haftalar hatta aylar süren çok daha tehlikeli seyahatlerden daha iyiler.
Öncelikle, ışınlanmanın ne olduğuna bakalım, Antik kaynaklara ithafen;
“Işınlanma, bir nesneyi maddeleştirerek onu enerjiye dönüştürmeyi, ardından nesneyi başka bir yerde tekrar maddeleştirerek oluşturmayı içerir. Bu fikir telekomünikasyon ve taşımacılığın bir bileşimidir.”
Yaklaşık 15 yıldır, bilim insanları ışınlanmayı gerçekleştirmek için çalışmakla meşgul. Aslında, 1993 yılında bilim dünyası bize böyle bir şeyin gerçekten mümkün olabileceğini söyledi:
“Uluslarası altı bilim insanından oluşan bir grup, kusursuz bir ışınlanmanın ilkesel olarak mümkün olduğunu doğruladılar. Aslında, ışınlanma zaten, fotonlar, ışık alanları, nükleer spin ve tuzaklı iyonlar ile sağlandı.”
İlgili: Işık Nedir? Işığın Tarihi Hakkında Bilgi
Başka bir deyişle, yapılabilir, ama henüz gerçekleştirilmiş değil. En azından şimdilik. Ama her an gerçekleştirilebilir.
On yıl geçtikten sonra bir grup bilim insanı, ışınlanma fikrinin olasılıklar dahilinde olduğunu kışkırtıcı bir açıklamada bulundular: İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü ‘nden araştırmacılar kuantum bilgisayar kurarak bilgiyi bilgisayar çipleri üzerinde anında transfer ederek başka bir dev adım atmış oldular.
IBM Q quantum bilgisayarı (Kaynak LarsPlougmann/Flickr)Kabul edelim ki, bilginin anında taşınması ile insan vücudunun zaman ve mekanda ışınlanmasın arasında uzun bir yol var, fakat en inanılmaz gelişmelerin de ufak adımlarla başladığını unutmayalım.
Şimdi, bilginin kuantum bilgisayarda nasıl taşındığı hakkında bilgi edinelim.
Fazla derine inmeden, kuantum teorisini göz önüne alalım:
“Bilim insanları, bilgiyi tekrar tekrar anında iletmek için kuantum dolaşıklığı teoreminden faydalandılar. Bu teorem, iki parçacığın arasında, birbirinden çok uzakta olsa bile birinde olan değişikliğin diğerini de etkilediği, bir bağlantının olduğu bir durumu ifade eder.
Kuantum parçacıkları (Kaynak Pixabay)
Zor konular, fakat “Star Trek” ışınlanmasında da aynı durum söz konusu. 2017 yılındaki bir gelişme ileriye doğru önemli bir adım atılmasını sağladı.
İlgili: Kuantum Teorisi: Işınlanmanın garip doğası, tardigradlar ve dolanıklık
Bilim dünyası tarafından uzaya gönderilen bir foton, çalışmaların laboratuvardan dışarıya taşınmasını sağladı. Laboratuvardan uzaya… Nereye?
Bu henüz açıklanamayan bir soru, ancak bizi gelecekte fiziksel nesneleri doğrudan bir yere götürmeye yönlendirecek bir soru.
Ayrıca ışınlanma ile antik dünya arasında ne kadar saçma görünse de bir bağlantı var (Bay Spock’tan bir alıntı)
Antik metinlerde çeşitli aygıtlar kullanarak ışınlanma ile seyahat eden tanrı örneklerine sahiptir. Doğru, bunlar sadece bir mit, fakat bir zamanlar sadece mit, efsane veya bilim kurgu olan birçok şey şimdi gerçek ve binlerce yıl sonra öğrenebileceğimiz birçok şey içermektedir.
Gerçek ışınlanmadan ne kadar uzak veya yakın olduğumuzu bilmenin kesin bir yolu yok, fakat bir laboratuvarda veya uzayda yapılabilmesi bir gün “Star Trek” de olduğu gibi insanlarla veya nesnelerle yapılamayacağı anlamına gelmiyor. Daha ilginç şeyler gerçekleşti ve bundan sonra da gerçekleşebilir.
Kuantum ışınlanma
Kuantum ışınlanması hakkında daha fazlasını aşağıdaki videoda izleyebilirsiniz:
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Bilim insanları kuantum dolaşıklığının ilk fotoğrafını çektiler
Kuantum Mekaniğinin Garip Olduğunu Düşündüyseniz; Dolaşık Zamanı Kontrol Etmeniz Gerekir
Fizikçiler Zaman Makinesi İçin Matematiksel Bir Model Bulduklarını Açıkladı
Çeviri: Ömer Faruk Güven
Çok güzel bir yazı olmuş. Elinize, kaleminize sağlık…
Yanlış mı düşünüyorum acaba: ışınlanma kısaca bir maddeye ait bilginin başka yere transferi denebilir mi? bir madde olan tahta, bir yerde taranacak ve tarama bilgisi oluşturulacak. sonra başka bir yerde o bilgi kullanılarak tekrar üretilecek. peki taranan tahtanın bilgisi hala kayıtlıysa, o maddeden sonsuz örnek de ışınlanabilir/oluşturulabilir denemez mi?