İnsanlar ve hayvanlar birçok hastalığı paylaşırlar. Bulaşıcı hastalıkları inceleyen üç veteriner epidemiyolog olarak, bize koronavirüs SARS-CoV-2’nin evcil hayvanları etkileyip etkilemediği ve nasıl etkilediği hakkında birçok soru soruldu.
Evcil hayvanım Koronavirüse yakalanabilir mi?: Cevap Evet. Gerçek dünyadaki vakaların yanı sıra, hem kedilerin hem de köpeklerin Koronavirüs ile enfekte olabileceğine dair laboratuvar deneylerinden kanıtlar vardır. Hong Kong’da, sağlık yetkilileri koronavirüs için COVID-19 hastalarıyla yaşayan 17 köpeği ve 8 kediyi test etti. Sadece Pomeranian ve Alman kurdu olan iki köpekte virüsün kanıtını buldular. Ve köpekler buna rağmen bir hastalık geçirmediler.
Sekiz kedinin hiçbiri enfekte olmadı veya hastalanmadı. Bununla birlikte, bu 8 kedinin haricinde enfekte bir kedinin Hong Kong’dan bir raporu var.
Belçika’da başka bir enfekte kedi vakası bildirildi. Yine, kedinin sahibi COVID-19’a sahipti. Ancak Hong Kong’daki enfekte olmuş kedinin aksine,bu kedi solunum problemleri, ishal ve kusma ile ilgili bir hastalık geçiriyordu.
Nihai kanıt, araştırmacıların 102 kediyi test ettiği ve sonuçların ön baskılarını yayınladığı, Wuhan’dan geliyor. Bu kedilerin on beşi virüse karşı antikorlar üretmişler- yani bu durum kedilerin virüse geçmişte maruz kaldığı anlamına geliyor. Bu çalışmada COVID-19 için, veterinerleri ve hatta bazı virüse sahip olan kişilerin kedilerini de test ettiler. Enfekte kedilerin üçü, COVID-19’dan etkilenen hastalar tarafından sahiplenilmiş; diğer 12 tanesine de nasıl bulaşmış oldukları hala belirsiz.
Evcil hayvanım virüsü başka bir hayvana bulaştırabilir mi?
Kediler veya köpekler Koronavirüsü eğer yayabiliyolar ise, sağlık kuruluşlarının ve halkın bu salgını durdurabilme ve yavaşlatma planları yapmaları gerekir. Koronavirüsün evcil hayvanlarda ne kadar kolay çoğaldığını ve diğer hayvanlara bulaştırıp bulaştıramayacaklarını bilmek çok önemlidir. Çin’de bir grup araştırmacı bu soruları cevaplamak için yola çıktı. Bunu yapmak için,bir dizi kedi ve köpeğe kasıtlı olarak büyük dozlarda canlı SARS-CoV-2’yi burunlarına aşıladılar.Bilim adamları daha sonra bu aşılanmış hayvanlardan bazılarını, enfekte olmamış hayvanlarının yanına koydular.
Araştırmacılar, yavru kedi ve ergen kedilerin büyük dozda virüs verildiğinde enfekte olabileceğini buldular. Aşılanan beş yavru kedinin hepsi hastalandı ve ikisi öldü, ancak ergen kedilerin hepsi ciddi şekilde hastalanmadan enfeksiyonla savaşabildi.
Ayrıca kedilerin Koronavirüsü diğer kedilere yayabileceğini keşfettiler. Bir hafta sonra, aşılanmış kedilerin yanına yerleştirilen enfekte olmamış kedilerin üçte birinin Koronavirüs testi pozitif çıktı. Bu sonuçlar SARS-CoV-2’nin kedilerde tekrar ortaya çıkabileceğine ve onları hasta edebileceğine dair kanıtları ortaya koydu. Ayrıca bu sonuçlar, kedilerin virüsü hava yoluyla diğer kedilere de bulaştırabildiğini de gösterir.
Aynı araştırmacılar köpeklere de baktılar ve virüslere karşı çok daha dirençli olduklarını ve diğer hayvanlara bulaştıramadıklarını buldular. Bu önemli bir bilgidir. Ancak deneyin koşulları çok doğal ortamda değildi. Virüsün gerçek dünyada kediler ve köpekler arasında bulaşması hakkında hiçbir çalışma yoktur, bu nedenle doğal bulaşmanın olup olmadığı belirsizliğini korumaktadır.
Bu deney, kedilerin ve köpeklerin Koronavirüse tamamen bağışık olmadığını gösteriyor olsa da, evcil hayvanlar arasında bir pandemi olmaması, insanlardan daha dirençli olduklarına dair bazı kanıtları ortaya koymuş oluyor.
Kedim bana Koronavirüs bulaştırabilir mi?
Koronavirüse, bir kedi veya köpekten yakalanmamızın imkansız olacağını söyleyemesek de, araştırma bunun son derece düşük bir ihtimal olduğunu gösteriyor. Şu anda, hayvanlardan Koronavirüsü yakalayan bildirilmiş bir vaka yoktur. Dünya Sağlık Örgütü, “Mevcut kanıtlara dayanarak, bu virüs insandan insana bulaşıyor ancak hayvanların ve evcil hayvanların hastalığı yayıp yaymayacağını anlamak için daha fazla kanıt gerekli.” diye açıklamada bulundu.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, evcil hayvanların COVID-19’u insanlara yayabileceğine dair kanıt bulunmadığını söylüyor. Bilime göre kediniz enfekte olabilirken, virüsü size bulaştırması çok düşük bir ihtimaldir. Aslında, kediniz enfekte olmuş ise, kedinizin Koronavirüsü sizden kapmış olması ihtimali vardır.
Kedimi ve köpeğimi içeride mi tutmalı mıyım?
Evcil hayvanınızın Koronavirüsü başka bir hayvandan yakalama şansı düşük olsa da, köpeğinizi veya kedinizi dışarıya çıkaracaksanız eğer, evcil hayvanlarınızın herkesle aynı kuralları takip etmesini sağlayın ve onları diğer insanlardan ve hayvanlardan uzak tutun.
Bir köpek size yaklaşırsa, köpeğin kürkünde taşıyor olabileceği virüsten korkmanıza gerek yok. Ancak tasmalı köpeklere yaklaşmaktan kaçının – köpek yüzünden değil, genellikle yanında bir insan olduğu için.
COVID-19’a yakalanırsanız, kendinizi evcil hayvanlarınızdan soyutlamanızı ve öneririz. Bu mümkün değilse, ellerinizi sık sık yıkayın ve yüzünüze dokunmaktan kaçının. Ayrıca unutmayın: Evcil hayvanınızın tıbbi bakıma ihtiyacı varsa, siz veya ev halkı üyesi COVID-19 hastasıysa, veterinerinizi bilgilendirdiğinizden emin olun. Bu bilgiler veterinerinizin yeterli önlemleri almasını sağlayacaktır.
Evcil hayvanlar ve Koronavirüs hakkındaki kanıtlar hızla değişiyor ve ekibimiz kedilerin, köpeklerin, gelinciklerin, daha az yaygın olan evcil hayvanların, yeni Koronavirüsten nasıl etkilendiğine dair güncellenmiş bir inceleme yapıyor.
Ancak bilimin bugün bulunduğu yerde, kediniz veya köpeğinizle ilgili endişeleneceğiniz çok az şey var. Nadir durumlarda, virüsle enfekte olabilirler. Ancak enfeksiyondan hasta olma,size veya başka bir hayvana bulaştırma şansı son derece düşüktür.
Emeğiniz ve Bilgilendirmeniz için teşekkürler