Hepimiz Parkinson’un yıkıcı etkilerinin farkındayız fakat bilim adamları bu hastalığı tedavi etmek için nasıl başladığını bulmaya çalışıyor.
Yeni yapılan araştırmalar bazı yardımcı ipuçlarına ulaşılmasına vesile olmuş olabilir, mesela kalp krizi geçirmenin sonradan çıkabilecek Parkinson hastalığının riskinin düşmesine sebep olması bağlantısı gibi.
Yaş, cinsiyet ve kalp krizi geçirme yıllarına göre kontrol altındaki 909,970 deneğin tersine, 1995-2016 yılları arasında, Danimarka sağlık sisteminde kalp krizi geçirmiş 181,994 kişinin üzerinde yapılan analize göre Parkinson riskindeki düşüş %20 civarindadır.
Ek olarak, Parkinson hastalığı ile aynı semptomlara ve hareket etme zorluklarına sebep olan parkinsonizmin gelişme şansındaki azalma oranı ise %28 olarak tespit edilmiştir ve araştırmada Parkinson hastalığından ayrı olarak tutulmuştur. Araştırmacılar katılımcıları 21 yıl boyunca takip etmişlerdir.
Danimarka Aarhus Üniversitesi Hastanesi’nde epidemiyolog Jens Sundbøll, “Genel popülasyonun tersine parkinson riskinin bu hastalarda düştüğü gözlemlenmiştir.”
Kalp krizi geçirip hayatta kalanların üzerinde yapılan Parkinson hastalığı geçirme riski çalışması ilk defa araştırma konusu olmuştur, bu yüzden neden riskin düştüğü ile ilgili kesin sonuçlara varmak için erken denilebilir. Kalp krizinin ve Parkinson hastalığının başlı başına kendi kompleks faktörleri bulunmaktadır ve cevabın ikisi arasındaki ilişkide bir noktada olması ihtimal dahilindedir.
Sigara içmek, yüksek kolesterol, yüksek kan basıncı ve tip 2 diyabetler gibi kalp krizine sebep olan klasik risk faktörleri Parkinson hastalığının gelişiminde düşük risk olarak ilişkilendirilmiştir. Bu bağlantılar yeni çalışmada sonuçların görülmesine vesile olabilir.
Fakat diğer risk faktörleri aynıdır. Kalp krizi ve Parkinson daha çok yaşlılarda görülür veya kahve içen ve fiziksel aktivite yapan insanlarda daha az ihtimalle görülür.
Yeni çalışma, doktorlara kalp krizi geçirip iyileşmekte olan insanlarda neye odaklanacaklarına dair rehberlik etmektedir.
Jens Sundbøll, “Kalp krizinden sonra hastaları tedavi eden doktorlar için sonuçlar, kalp ile ilgili rehabilitasyonun iskemik kalp sorunu, vasküler demans ve yeni bir kalp krizi veya kalp yetmezliği gibi diğer kardiyovasküler hastalıkların önlenmesine odaklanılması yönündedir.”
Fakat görünen o ki, Parkinson hastalığındaki veya parkinsonizmdeki risklerin azalması, kişinin kalp krizi geçirmesinden sonra gerçekleşmektedir. Özellikle ιrk ve etnik açıdan daha geniş bir denek kitlesi ile çalışmaların geliştirilerek kesinleştirilmeye ihtiyacı vardır, zira bu deneyler geniş miktarda bir kitle ile fakat beyaz ιrk ile gerçekleştirilmiştir.
Gelecekte bu konu ile ilgili yapılacak olan yeni çalışmalarda aynı zamanda sigara içme ve yüksek kolesterol değerlerinin kalp krizi geçirmiş kişiler ile Parkinson riskinin azalması arasındaki ilişkinin üzerindeki etkisi de düşünülmelidir, çünkü bu araştırmada bu konu yakından incelenmemiştir.
Jens Sundbøll, “Önceden çıkardığımız bulguya göre takip eden bir kalp krizinden sonra, kolit sebepli iskemik kalp sorunu veya vasküler demans gibi nörovasküler komplikasyonlar kayda değer bir şekilde artmıştır, yani aslında Parkinson hastalığı riskinin azalımının farkedilmesinin bir sürpriz olduğunu söyleyebiliriz.”
Bu makale Journal of the American Heart Association’da yayınlanmıştır.
Saadet Sevik /Kaynak: Sciencealert
